Stabiliteitspact, tijdbom onder de uitbreiding van de Europese Unie?
Het thema van dit Café Europa, het eerste van 2004, was tweeledig.Stabiliteitspact, tijdbom onder de uitbreiding van de Europese Unie? Of geldt wellicht het omgekeerde: is de uitbreiding, straks met tien nieuwe Oost-Europese leden, een tijdbom onder het stabiliteitspact? Met de uitbreiding van de Unie voor de boeg kraakt het huidige verenigd Europa nu reeds in al zijn voegen. Voornaamste oorzaak is het conflict over de handhaving van het monetaire pact, de drie procentsnorm, waar met name Duitsland en Frankrijk zich weinig aan gelegen laten liggen. Dit tot woede van onder anderen de Nederlandse minister van financiën Zalm en Eurocommissaris Solbes. Hoe moet dat straks wanneer de Unie met tien leden is uitgebreid? De kans dat het pact verder wordt uitgehold is niet denkbeeldig, immers, ‘goed’ voorbeeld doet volgen. En walst de as Berlijn-Parijs daarbij – in de geest van ‘Europa van de twee snelheden’ – in een nog hogere versnelling over de rest van de (uitgebreide) Unie heen en slaan ze zo de (monetaire) grondvesten onder de EU weg? Is de verontwaardiging en het verzet van Zalm en Solbes terecht, evenals de opmerkingen van staatssecretaris van Europese zaken Nicolaï die de houding van de Duits-Franse ‘as-mogendheden’ typeert als “de macht van de grootste”?
Wellicht is de kwalificatie ‘arrogantie van de macht’ hier beter op zijn plaats. Kunnen de andere EU-landen (Nederland gidsland?) het tij nog keren, en wat kunnen de nieuwe leden hiertoe bijdragen? Dreigt er een tweedeling in Europa tussen de as Berlijn-Parijs c.s. en de wellicht daardoor noodgedwongen meer atlantisch georiÎnteerde EU-lidstaten? En staan de Verenigde Staten ondertussen dit Europese gesteggel handenwrijvend aan te zien?
Deze kwesties zullen tijdens de debatavond Café Europa aan de orde komen. Het panel dat daarover de degens zal kruisen zal bestaan uit A. Nicolaï, staatssecrataris Europese zaken (o.v.), W.T. Eijsbouts, hoogleraar Europees constitutioneel recht aan de Universiteit van Amsterdam, C. Welgraven, redacteur Trouw en oud-correspondent in Brussel en Berlijn en J. Minkiewicz, journalist, tv-maker en oud-vertegenwoordiger Pools vakverbond Solidariteit in Nederland. Voorzitter deze avond is O. Holman, hoofddocent politicologie UvA en commentaar wordt als vanouds geleverd door M. Huygen, redacteur en commentator NRC-Handelsblad.