• Home

logo


  • Home
  • Publicaties
  • Nieuws
  • Kapteyn’s blog
  • Activiteitenarchief
  • Over de VDE
  • Contact
  • links
facebook
twitter
youtube


Café Europa 13 november 2003

Grondwet zonder volk, volk zonder gezicht. Zoektocht naar de Europese identiteit.

Met de ontwikkeling van een Europese grondwet wordt de suggestie gewekt dat er een Europese staat bestaat. Maar is dat wel zo? Bestaat er een onbetwist Europees territoir? Een Europees volk? Een Europese taal? En een gezamenlijke Europese geschiedenis? Kortom, bestaat er een gezamenlijke Europese cultuur? En als deze er al is, hoe verhoudt die zich tot, of weet zich staande te houden tegen de oprukkende, in veler ogen al bijna dominante Amerikaanse cultuur? Fundamentele kwesties voor een discussie over Europese identiteit.

Het vraagstuk over Europese identiteit kent een historische, politieke, economische en culturele kant. De Europese economische identiteit is met de euro op zak het meest tastbaar. Ook op het gebied van de Europese politieke identiteit is al veel bereikt met de Europese vlag, het Europese volkslied en het Europees burgerschap, getuige ons paspoort. De nieuwste stap is het voorstel voor een Europese grondwet. Maar een grondwet gaat verder dan politieke identiteit alleen. Een grondwet veronderstelt gedeelde waarden. Daarmee kom je al snel op het terrein van de historisch-culturele identiteit.

Deze historisch-culturele Europese identiteit is minder tastbaar. De poging deze te benoemen in het ‘ontwerp verdrag tot vaststelling van een grondwet voor Europa’ – zoals het voorstel van de Conventie officieel heet – heeft reeds tot veel discussie geleid. In de preambule wordt gesproken over de inwoners van Europa die geleidelijk de waarden hebben ontwikkeld die ten grondslag liggen aan het humanisme: gelijkheid van alle mensen, vrijheid en eerbied voor de rede.

Dit duidt op het idee van een collectief Europees bewustzijn. In het aankomend nummer van het tijdschrift EUforum schrijft socioloog Nico Wilterdink: “De vorming van Europese instituties en de daarmee samenhangende toename van internationale, intra-Europese mobiliteit van goederen, kapitaal, personen en informatie dragen in aanleg bij tot een Europees bewustzijn, besef van een gemeenschappelijke Europese identiteit, die mede vorm krijgt door gemeenschappelijke symbolen en teksten”. De grote vraag is of hij hierin gelijk heeft. Zijn collega Pim den Boer denkt daar althans anders over. De titel van zijn cultuurhistorische werk ‘Europa, de geschiedenis van een idee’ zegt eigenlijk al genoeg. Leidt een stapsgewijze uitbreiding van politieke en economische samenwerking tot een gezamenlijke Europese identiteit of is dit laatste een mythe?

Met o.a.:

  • A. Nicolaï (staatssecretaris Europese zaken) o.v.
  • S. Austen (Permanent Fellow Felix Meritis)
  • P. den Boer (Hoogleraar Europese Cultuurgeschiedenis UvA)
  • A. Klamer (Cultuureconoom en bestuurslid VDE)
  • N. Wilterdink ( Hoogleraar Sociologie UvA)
  • M. Huygen (commentator NRC-Handelsblad)

Use Facebook to Comment on this Post

  • Activiteitenarchief
    • Café Europa 31 maart 2010
    • Café Europa 2 oktober 2009
    • Café Europa 28 mei 2009
    • Café Europa 25 maart 2009
    • Café Europa 9 december 2008
    • Café Europa 11 november 2008
    • Café Europa 14 oktober 2008
    • Café Europa 23 september 2008
    • Café Europa 7 september 2006
    • Café Europa 22 juni 2006
    • Café Europa 27 april 2006
    • Café Europa 11 december 2005
    • Café Europa 10 november 2005
    • Café Europa 8 juli 2004
    • Café Europa 13 mei 2004
    • Café Europa 12 februari 2004
    • Café Europa 11 september 2003
    • Café Europa 13 november 2003
    • Café Europa 15 januari 2003
    • Café Europa 16 april 2003
    • Café Europa 19 juni 2002
    • Café Europa 16 januari 2002
    • Café Europa 17 oktober 2001

Het laatste VDE nieuws

  • Europees burgerschap
  • Cohesie en polarisatie
  • VDE-Europalezing 2021 over privacy
  • ‘Islam en de democratische rechtsstaat ‘, een lezing door Yaser Ellethy
  • Lezing Sabine Klok in verband met de Europese verkiezingen