‘Staten gaan niet op in grotere verbanden, tenzij ze door geweld daartoe worden gedwongen’. Met dit citaat opent de indertijd vermaarde columnist van de NRC, J.L.Heldring – hij overleed in 2013 -, zijn bijdrage van 24 september 1993. Hij is het met de stelling eens die past bij zijn nuchtere kijk op mens en wereld in het algemeen en op de Europese integratie in het bijzonder. Wars van federale idealen die in de vorige eeuw veel geesten bezielden, hield hij zijn lezers bij de les. Misschien mooi, z