Date:January 18, 2017

Vermerkeling – Jan Willem Sap

Vermerkeling

Tegenwoordig deinzen zelfverklaarde leiders er niet voor terug om over onze Staten-Generaal en ons Europees Parlement denigrerend te spreken van ‘nepparlement’. Door sommige populisten wordt zelfs gepleit voor opruimacties. Daarom is het helemaal niet zo gek om eens stil te staan bij de betekenis van het werk van de Britse denker en politicus Edmund Burke. Dit gebeurde recent in Filosofie Magazine en in een daarop gebaseerd opinie-artikel van Leonie Breebaart in Trouw van 15 januari 2017. Edmund Burke meende dat volksvertegenwoordigers wel moeten luisteren naar de kiezers. Maar hij vond ook dat emotionele reacties van de kiezers eerder moeten worden getemperd dan gestimuleerd. De politicus dient wel te luisteren naar de stem van het volk in de lekencratie. Maar hij dient ook rekening te houden met datgene wat in de loop van de tijd door de natiestaat en de Europese rechtsgemeenschap is opgebouwd qua tradities, afspraken en regelgeving, en tevens met zijn eigen politieke geweten.

Soms is het dan onvermijdelijk dat de echte staatsman zijn eigen volk eens moet durven tegen te spreken, met name als er voor de lange termijn zware belangen spelen op het terrein van de vrede, de eisen van  de democratische rechtsstaat,  de sociale markteconomie en de plicht tot goed nabuurschap (art. 8 VEU). De noodzaak van helder tegenspreken speelde ook in de Nederlandse discussie over het Oekraïne-referendum, dat later immers direct tegen de Europese Unie bleek te zijn gericht, en in de Engelse discussie over Brexit.

Iemand in Europa die wel duidelijk durft tegen te spreken is Angela Merkel in haar nieuwjaarstoespraak. Zij laat zich in Duitsland niet door de angst regeren. Zij weigert groepen buiten te sluiten. Zij blijft gericht op het sluiten van compromissen. Dat in de parlementaire democratie sprake zou zijn van een nepparlement, dat alleen de belangen van een elite bedient, wordt door haar krachtig weersproken.  Haar uitgesproken respect voor de parlementaire traditie doet verlangen naar een ‘vermerkeling’ van de Nederlandse politiek. Want zonder uitgesproken vertrouwen in het parlement dreigt iedereen een verliezer te worden.

 

 

Jan Willem Sap

Voorzitter van de Vereniging Democratisch Europa

Amsterdam, 18 januari 2017

Use Facebook to Comment on this Post