Autocratie tegenover democratie
Autocratie tegenover democratie
‘Dit is een oorlog tegen onze energievoorziening, tegen onze economie, tegen onze waarden en tegen onze toekomst’, aldus Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie op 14 september 2022 in de Staat van de Unie. Het gevecht in Oekraïne is ook ons gevecht, een strijd tussen autocratie en democratie, tussen tirannie en vrijheid. Niet zonder reden heeft Ursula von der Leyen Oekraïne perspectief gegeven op het lidmaatschap van de Europese Unie.
Poetin had niet gerekend op de vechtlust van het Oekraïense leger en ook niet op de bereidheid van het Westen om Zelensky financieel, militair en politiek te steunen. De Europese Unie is samen opgetrokken met grote vastberadenheid. Tijdens de financiële crisis duurde het jaren, tijdens de pandemie duurde het weken maar inzake Oekraïne was het er onmiddellijk. Vluchtelingen werden opgevangen, scholen werden direct uit de grond gestampt. De innerlijke kracht van Europa is inderdaad naar boven gehaald.
Gelukkig heeft de verrassingsaanval van het Oekraïense leger van 6 september 2022 terreinwinst opgeleverd ten Oosten van de stad Charkov. Belangrijke bevoorradingslocaties zijn heroverd op de Russen. Ook is naar voren gekomen uit graven dat de Russen zich weer schuldig hebben gemaakt aan grove schendingen van de mensenrechten. Poetin lijkt de greep op militaire en politieke ontwikkelingen te verliezen. De Indiase premier is verwijtend over de oorlogszucht van de Russen. Ook China vindt nu eindelijk dat hij te ver gaat. De Duitse Bondskanselier Olaf Scholz heeft met Poetin gesproken en aangegeven dat Rusland zijn troepen moet terugtrekken uit Oekraïne en de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne moet erkennen.
Voor de veiligheid en de toekomst van de burgers van de Europese Unie, ja van de hele wereld, is het van groot belang dat Rusland zich ook terugtrekt uit de Krim. De Russische bezetter moet geheel Oekraïne verlaten. Anders zullen steeds nieuwe nachtmerries ontstaan in de wereld als dictators denken dat ze zich zoiets kunnen veroorloven. Uiteraard is Poetin boos wanneer zijn oorlogsplan lijkt te gaan mislukken. Woedend gaat hij door met het vernietigen van steden en dorpen in Oekraïne. Gefrustreerd gaat hij door met het dichtdraaien van gaskranen in de hoop dat er meer sociale onrust gaat ontstaan in de Europese Unie. Hij weet dat Oekraïne liever bij de Europese Unie wil horen dan bij Rusland en daarom wil hij Oekraïne kapot maken.
Maar Poetin had er niet op gerekend dat de politiek in het Westen de handen ineen heeft geslagen om Zelensky te helpen, dat het politieke midden in Nederland zich niet uit elkaar laat spelen in het belang van de stabiliteit. Poetin heeft er niet op gerekend dat de burgers van de Unie bereid zijn om offers te brengen. Iedereen merkt dat de koopkracht achteruit gaat en dat de prijzen stijgen. Een inflatie van 12 procent spreekt boekdelen. Het wordt een crisis met een koude winter. Poetin stelt ons op de proef. Maar samen staat de Unie sterk. Staatssteun is mogelijk. Belastingdienst en energiebedrijven moeten er samen uit kunnen komen. In een goede samenwerking met de overheid zullen politieke partijen, maatschappelijke organisaties en bedrijven standhouden in deze lastige periode. Dat is een kwestie van solidariteit en moed. Daarvoor is draagvlak bij de burgers. Want het is ook ons gevecht.
Jan Willem Sap
voorzitter VDE
19 september 2022